Sezon na przetwórstwo rozpoczyna się w lipcu i trwa nieprzerwanie do końca września. W tym czasie pasteryzuje się i kisi ogórki, robi dżemy, soki, konfitury i nalewki, marynuje paprykę, cukinię, grzyby, kisi kapustę. Wszystko po to, żeby móc cieszyć się pysznymi i zdrowymi wyrobami zimą. I chociaż wszystko to można dostać za kilka złotych w sklepie, warto poświęcić trochę czasu i przygotowywać samemu domowe przetwory. A dlaczego? Właśnie o tym jest ten artykuł.
Jak robić przetwory – kilka wskazówek dla początkujących
Mnóstwo przepisów jak robić przetwory domowe najlepiej i najszybciej uzyskać można od mam i babć. To one są nieocenionym źródłem wiedzy tajemniczych metod i sztuczek mających na celu stworzenie najsmaczniejszych korniszonek, marynowanych grzybów i domowych konfitur. To od nich uzyskać też można cenne wskazówki, jak pasteryzować przetwory, kisić i przechowywać oraz jakie słoiki na przetwory wybrać. Jeśli więc tylko ma się możliwość otrzymania takiej wiedzy i skorzystania z domowych przepisów na przetwory, trzeba z takiej okazji skorzystać. Później - w ramach podziękowania – można poczęstować takim słoikiem z owocami osobę, której zawdzięcza się przepis lub od której dostało się ważną radę ;)
Dlaczego warto robić domowe przetwory?
W babcinych spiżarniach i piwnicach regały naginały się pod ciężarem słoików z przetworami. Takie szkło z owocami i warzywami wielu osobom przypomina beztroskie dzieciństwo. Samodzielnie wykonywane weki w ostatnich latach zyskują na popularności. Jest to co najmniej dobra informacja, ponieważ domowe przetwory to doskonały sposób na przetwarzanie sezonowych warzyw i owoców oraz na zatrzymanie ich właściwości odżywczych. Przygotowanie zapasów na zimę nie jest trudne, trzeba tylko znaleźć chłodne miejsce na przechowywanie przetworów.
Wysoka jakość przetworów
Przygotowując samodzielnie przetwory z warzyw lub owoców, ma się wpływ na to, jakie składniki znajdują się w słoiku. To istotne. Przecież przetwarzanie nie poprawi ani smaku, a tym bardziej jakości oraz świeżości konkretnych produktów. Warzywa i owoce na przetwory powinny być świeże, w pełni dojrzałe i bez żadnych, nawet minimalnych przejawów zepsucia czy pleśni. Najlepiej za prace przy wekach zabierać się natychmiast po zebraniu lub zakupie składników, żeby te nie leżały w lodówce zbyt długo.
Brak zbędnych dodatków
Podczas przyrządzania przetworów samemu decyduje się o tym, co znajdzie się w składzie dżemu, zalewy czy przecieru. W produkcji na domowy użytek nie trzeba dodawać ani aromatów, barwników, konserwantów ani ogromnych ilości cukru. Część z takich wspomagaczy może spowodować reakcję alergiczną. W celu zabezpieczenia własnych, domowych przetworów przed drobnoustrojami najczęściej stosuje się metodę pasteryzacji. Sposobów na to jak pasteryzować przetwory jest kilka: na mokro lub na sucho. Oczywiście trwałość i przydatność do spożycia takich domowych weków będzie krótsza niż tych z dodatkiem konserwantów, ale będą zdrowsze i smaczniejsze. W tym miejscu podkreślić należy, że na datę ważności ma też wpływ przechowywanie przetworów.
Brak sezonowości warzyw i owoców
Przetwory w domu przywołują smaki wiosennych lub letnich warzyw i owoców przez cały rok. Jest to ważne zwłaszcza zimą, gdy różnorodność warzyw i owoców jest znacznie mniejsza niż latem. Słoik z dżemem czy pikle to przyjemne i smaczne urozmaicenie oraz dodatkowa porcja witamin w diecie. Podczas przetwórstwa zmniejsza się ilość witamin w owocach i warzywach, jednakże i tak jest ona większa niż w przypadku mrożenia świeżego zbioru.
Pomysł na prezent
Coraz więcej osób zwraca uwagę na to, co je i kupuje. Zamiast czekoladek czy bukietu można podarować własnoręcznie przygotowane przetwory. Ładny słoik z etykietą na przetwory zachwyci każdego miłośnika zdrowej żywności. Taki prezent może ucieszyć również osoby starsze, którym brakuje sił i możliwości do samodzielnego przetworów. Może to być miła okazja do wspominania wspólnych chwil poświęconych na przetwórstwie warzyw i owoców.
Przetwórstwo – zalety domowych przetworów
Domowe przetwórstwo to:
- naturalność – domowe przetwory nie zawierają konserwantów, zagęstników, barwników, wzmacniaczy smaku ani aromatów identycznych z naturalnymi;
- smak – jest w nich preferowana ilość cukru, soli i innych dodatków i ani grama więcej;
- jakość – składnikami domowych weków są dojrzałe i pochodzące od zaufanych dostawców (albo własnych ogródków) warzywa i owoce;
- różnorodna, pełna witamin dieta – zima, gdy dostępność sezonowych warzyw i owoców jest mocno ograniczona, przetwory są zamiennikiem świeżych witamin;
- domowa apteczka – kiszonki pomagają dbać o zdrowie flory jelitowej i soki, których właściwości łagodzą objawy przeziębienia i jesienno-zimowych infekcji.
- dbanie o figurę – kiszonki to dobry sposób nie tylko na zdrowie, ale zgrabną sylwetkę - zwłaszcza kapusta kiszona odchudza;
- oszczędność – w szczycie sezonu warzywa i owoce są dużo tańsze niż w środku zimy;
- ochrona warzywa i owoców przed zmarnowaniem – mocno dojrzałe jabłka i przerośnięte ogórki są często wyrzucane, a przecież można z jabłek zrobić przepyszny dżem, a ogórki zetrzeć i mieć gotowe na zupę.
Jakie domowe przetwory warto robić?
Ogórki kiszone, konfitury, soki to wręcz wymagalne minimum. Osoby z większym doświadczeniem mogą przygotować kapustę kiszoną, warzywa i sałatki w zalewie, przeciery oraz koncentraty. Warzywa w zalewie mogą być pysznymi i zdrowymi przekąskami podczas spotkań z rodziną i znajomymi. Przy różnego typu imprezach oczekiwania spełnią również ogórki w zalewach na ostro i na słodko, czy marynowane grzyby. Ciekawym aczkolwiek odważnym pomysłem jest przygotowanie nowoczesnych przetworów, takich trochę “wbrew tradycji i przepisów od babć” na przykład konfitur z warzyw. Do takich dżemów doskonale nadaje się cebula, papryka, dynia, marchewka czy pomidory. Warzywne dżemy zaskakują swoim smakiem i zyskują coraz większe grono miłośników.