Każdego roku, wielu właścicieli przydomowych ogrodów zastanawia się, czy należy dokarmiać ptaki zimujące w Polsce. Gdy pokrywa śnieżna nie jest jeszcze zbyt gruba, a temperatura za oknem jedynie nieznacznie spada poniżej zera, ptaki poradzą sobie same, żywiąc się głównie znalezionymi nasionami, owocami, owadami oraz ich larwami. Warto jednak pamiętać, że gdy tylko nadejdą pierwsze mrozy, a ziemię skuje lód i pokryje warstwa śniegu, ptaki nie będą w stanie samodzielnie znaleźć sobie pożywienia, do którego dostęp będzie szczególnie utrudniony. Wtedy właśnie, niezbędna okazuje się pomoc ze strony człowieka. Kiedy należy rozpocząć dokarmianie? Jaki pokarm dla ptaków zimujących wybrać? Czego unikać? Tego dowiecie się z naszego artykułu. Przyjemniej lektury!
Dokarmianie ptaków zimą – tak czy nie?
Zima to niezwykle trudny czas dla ptaków, które w tym okresie mają znacznie utrudniony dostęp do przysypanego przez śnieg pożywienia. Co więcej, wielogodzinne poszukiwanie pokarmu na mrozie, dodatkowo pochłania cenną energię zwierząt.
Wśród wielu gatunków ptaków zimujących w Polsce, najpopularniejsze to wróble, sikorki, dzięcioły, kawki, a także gawrony, kosy i kwiczoły. Niestety wielu ptakom nie uda się przetrwać mrozów oraz intensywnych opadów śniegu, dlatego tym bardziej warto dołożyć wszelkich starań, by pomóc gatunkom zimującym przeżyć zimę., np. dokarmiając je wysokoenergetycznym pokarmem.
Dokarmianie ptaków może być również wspaniałą okazją do podpatrywania ich zwyczajów, barwnego upierzenia, a nawet temperamentów poszczególnych gatunków. W przypadku dzieci, obserwacje mogą zaowocować w przyszłości prawdziwą pasją przyrodniczą oraz uwrażliwieniem się na piękno natury i potrzebę jej ochrony.
Dokarmianie ptaków zimą – tak czy nie?
Ptaki można zacząć dokarmiać jedynie wówczas, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie - podczas stosunkowo ciepłej, bezśnieżnej zimy, powinny radzić sobie same. Początkowo należy wykładać niewiele pokarmu, ponieważ w przeciwnym razie mógłby się zepsuć. Okres dokarmiania ptaków kończy się wraz z nadejściem wiosny, jeszcze przed końcem kwietnia.
Nie należy rozpoczynać dokarmiania zbyt wcześnie, ponieważ może to zaburzyć wędrówkę niektórych gatunków, które zamiast odlecieć do ciepłych krajów (ptaki odlatujące na zimę to na przykład bociany), pozostaną w Polsce i mogą mieć problemy z przetrwaniem śnieżnej i mroźnej zimy.
Niestety często zdarza się, że osoby, które nie posiadają odpowiedniej wiedzy na temat dokarmiania ptaków, nieumyślnie im szkodzą, w związku z czym warto stosować się do zasady, że lepiej w ogóle ich nie dokarmiać, niż robić to źle.
|
Pamiętaj, że… jeśli zdecydujesz się na zimowe dokarmianie ptaków, rób to regularnie, ponieważ zwierzęta szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pożywienia i dłuższe przerwy w jego dostarczaniu mogą być dla nich śmiertelnie niebezpieczne! |
Karmniki dla ptaków – jaki wybrać?
Każdy kto zdecyduje się na zakup lub zbudowanie własnego karmnika dla ptaków, powinien zwrócić uwagę na jego wielkość (musi być dostosowana do wielkości ptaków), a także umiejscowienie na działce. W przydomowych ogrodach często pojawiają się również inne zwierzęta, takie jak koty czy lisy, dlatego nie należy stawiać karmnika w pobliżu krzewów, które stanowią świetną kryjówkę dla tego typu drapieżników.
Choć najprostszy karmnik można wykonać samodzielnie, np. z plastikowej butelki lub jednorazowego kubka, to dużo lepszym pomysłem jest zainwestowanie w drewniany karmnik dla ptaków, którego konstrukcja będzie stabilna i zapewni skuteczną ochronę pokarmu przed zawilgoceniem czy pleśnią. Jak się okazuje, stary, zamarznięty lub wilgotny pokarm, może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ptaków, prowadząc do nieodwracalnego uszkodzenia ich przełyków.
|
To ważne! Pamiętaj o tym, aby regularnie oczyszczać karmnik, ponieważ pozostawione w nim resztki pokarmu, a także odchody ptaków, mogą być źródłem wielu zakaźnych chorób, które są niebezpieczne nie tylko dla zwierząt, ale również dla ludzi. Rada: |
Drewniany karmnik dla ptaków powinien skutecznie zabezpieczać pokarm przed rozwianiem, zasypaniem oraz zamoczeniem. Najlepiej, aby posiadał daszek, który ochroni pożywienie przed deszczem i śniegiem, a jednocześnie będzie stanowił osłonę przed wiatrem. Co więcej, powinien zapewniać ptakom bezpieczeństwo, umożliwiając swobodny przylot i odlot lub ewentualną ucieczkę przed drapieżnikiem. Musi być także solidnie zamocowany np. do drzewa, aby nie spadł z niego podczas silnych wiatrów.
Karmniki dla ptaków – jaki wybrać?
Do karmienia ptaków, można używać wyłącznie naturalnych produktów, które nie są w żaden sposób przetworzone przez człowieka takie jak m.in.:
- kasze,
- zboża
- płatki owsiane,
- ziarna słonecznika,
- ziarna konopi,
- peski dyni,
- orzechy,
- suszone owoce,
- gotowe mieszanki dla ptaków.
Dla wielu ptaków zimujących w Polsce, znakomitym przysmakiem jest np. tłuszcz zwierzęcy (głównie słonina i łój), ale również oblane tłuszczem nasiona czy orzechy.
Dzwonki tłuszczowe
Doskonałą przekąską dla ptaków są wysokoenergetyczne mieszanki ziaren z dużą zawartością tłuszczu (dostępne np. w formie dzwonków czy kul tłuszczowych), które dostarczają wiele cennych i niezbędnych do życia składników odżywczych. Można je zawiesić wysoko na gałęzi drzewa, a ptaki usiądą na nich i kołysząc się, wyjedzą ich cenną zawartość. Co ciekawe, dzwonki symulują naturalne warunki żerowania ptaków.
|
Pamiętaj, że… jeśli zdecydujesz się na dokarmianie ptaków słoniną, zadbaj o to, aby nie wisiała zbyt długo (maksymalnie 2-3 tygodnie), gdyż zjełczeje i zaszkodzi zwierzętom. |
Czym dokarmiać poszczególne gatunki ptaków?
Z uwagi na fakt, że w Polsce zimuje wiele gatunków ptaków, trudno jest określić skład najbardziej uniwersalnego pokarmu, który równie dobrze sprawdzi się w każdym przypadku.
Łabędzie oraz kaczki
Łabędzie i kaczki uwielbiają ziarna zbóż, a także drobno pokrojone warzywa. W trakcie srogiej zimy, warto dokarmiać je za pomocą specjalnego granulatu, przeznaczonego dla ptaków wodnych.
Chleb (jedynie świeży i rozdrobniony) można podawać tylko sporadycznie, jako uzupełnienie diety – karmienie ptaków wyłącznie pieczywem może prowadzić do poważnych chorób układu pokarmowego.
Gołębie, kawki, gawrony i sierpówki
Gołębie, kawki, gawrony czy sierpówki to ptaki, które najchętniej jedzą grubą kaszę, pszenicę oraz czerstwe i jedynie białe pieczywo, koniecznie pokrojone na małe kawałki.
Sikorki
Sikorki lubią surową słoninę, łuskane nasiona orzechów włoskich, słonecznika (zarówno łuskane, jak i w łupinach) czy konopi.
Kwiczoły i kosy
Kwiczoły i kosy najchętniej żywią się przekrojonymi jabłkami, morelami, mrożonymi owocami bzu, jarzębiny, porzeczek, jagód, aronii oraz rodzynkami i krojonymi daktylami. Należy unikać podawania suszonych owoców, gdyż pęcznieją w wolu, co jest szczególnie niebezpieczne w sytuacji, gdy ptak zje zbyt dużą ilość pokarmu.
Wróble, mazurki
Takie ptaki jak wróble czy mazurki uwielbiają proso, drobne kasze, a także łuskany słonecznik, który zawiera dużo oleju i dostarcza im niezbędną energię w mroźne, zimowe dni.
Dzwońce i zięby
Dzwońce i zięby należy dokarmiać wyłącznie wysokoenergetycznymi nasionami słonecznika i konopi.
Ptaków nie można natomiast dokarmiać produktami solonymi, takimi jak solone orzeszki ziemne, solona słonina czy słone pieczywo oraz spleśniałym, namoczonym lub zamarzniętym pieczywem, które może być dla nich śmiertelnie niebezpieczne.
W okresie zimowym, ptakom nie należy dawać także ugotowanego pęczaku i innych kasz czy ziaren, pęczniejących w wodzie.