Świadome podejście do ekologii i troski o środowisko naturalne z roku na rok przybiera na sile. Coraz głośniej mówi się w mediach o problemach zanieczyszczonego świata, recyklingu czy alternatywnych metodach ogrzewania. Z jednej strony nieustannie słyszymy, że każdy z nas zostawia ślad węglowy i postępujemy nieekologicznie, a z drugiej, że możemy niemal we wszystkich aspektach życia wybrać postawę sprzyjającą środowisku. Co więc może zrobić ogrodnik, aby być bardziej eko? Wykorzystywać kompost, stosować naturalne nawozy i ziemię ogrodową bez torfu.
Trend eko: ziemia ogrodowa bez torfu
Unia Europejska coraz większą wagę przywiązuje do ochrony środowiska naturalnego. Z związku z tym powstają przepisy mające zmniejszyć emisję dwutlenku węgla. W branży ogrodniczej są to między innymi precyzyjne zasady wydobycia torfu – jego rodzaju i ilości. To właśnie tutaj należy szukać przyczyn rodzącego się trendu na stosowanie ziemi bez torfu.
Jak się okazuje podłoże beztorfowe, niesie liczne korzyści dla uprawianych roślin oraz dla środowiska naturalnego.
Naturalne złoża torfowe występują na terenach podmokłych. Wydobycie torfu z takich miejsc to poniekąd uszkodzenie takiego naturalnego siedliska, a to z kolei skutkuje uwalnianiem gazów cieplarnianych do atmosfery. Ziemia ogrodowa bez torfu sprzyja więc ekologii. Ponadto, ziemia bez torfu ma w swoim składzie naturalny kompost, glinkę wulkaniczną, dawkę nawozu organicznego czyli składniki które nie tylko sprzyjają środowisku, ale są dobre dla roślin.
Ziemia bez torfu – do czego?
Ziemia bez torfu to zazwyczaj podłoże uniwersalne. Można je stosować do sadzenia i przesadzania różnego typu roślin (z wyjątkiem roślin kwasolubnych) w ogrodzie, na tarasach i balkonach. Rośliny umieszczone w takiej ziemi doskonale rosną, a warzywa dają dobre plony.
W tym momencie na rynku jest niewielki wybór ziemi ogrodowych beztorfowych. Prawdopodobnie producenci sukcesywnie będą wypuszczać na rynek podłoża beztorfowe. W naszym sklepie dużą popularnością cieszy się podłoże uniwersalne bez torfu firmy Kronen.
Co zamiast torfu?
Wielu czytelników pewnie zastanawia się podczas lektury tego artykułu czego użyć zamiast torfu. Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie większość ogrodników ma na wyciągnięcie ręki: jest to kompost. W końcu nie bez przyczyny kompostowanie i pozyskiwanie kompostu jest obecnie tak pożądane w ogrodnictwie i rolnictwie. W globalnej produkcji podłoży uznano go za ważny składnik – bazę wspomagającą zdrowy rozwój roślin. Z kompostu możemy przygotować ziemię kompostową, która znakomicie nadaje się do uprawy roślin w ogrodzie: poprawia pulchność gleby, dostarcza mikroelementów, przyciąga pożyteczne dżdżownice i wprowadza do gleby wiele pożytecznych mikroorganizmów.
Torf jest raczej ubogi i wymaga użycia dodatkowego preparatu z pierwiastkami stymulującego wzrost roślin. Ziemia bez torfu dodatkowych ulepszaczy nie potrzebuje. Starannie dobrane składniki i używanie naturalnego kompostu, sprawiają, że posadzone w podłożu beztorfowym rośliny mają świetne warunki do rozwoju. Sam kompost to dla roślin stały dostęp składników odżywczych, zaś gruzełkowata struktura gleby, uzyskana dzięki włóknom drzewnym i zrębkom kokosowym tworzy optymalne warunki powietrzne dla systemów korzeniowych roślin.
Torf można z korzyścią dla roślin zastąpić kompostem, włóknem kokosowym lub igliwiem sosnowym. Ich właściwości są bardzo podobne do właściwości torfu i mogą być stosowane jako jego zamiennik, a nawet w połączeniu są lepsze niż ten od dawna popularny surowiec.
Co zawiera ziemia beztorfowa?
Ze względu na wytyczne Unii Europejskiej opracowano innowacyjne technologie, wprowadzane już od jakiegoś czasu przez producentów podłoży. Głównym zagadnieniem była odpowiedź na pytanie: co zamiast torfu, by uzyskane podłoże miało pożądane właściwości? Chodziło o zmniejszenie wydobycia i racjonalne gospodarowania torfem, co w przyszłości z pewnością korzystnie wpłynie na środowisko.
Odpowiedzią okazały się oczywiście nawozy organiczne i kompost – o czym wspominaliśmy wyżej. Co ciekawe firma Kronen poszła o krok dalej i stworzyła Compoferm – bioaktywny kompost nowej generacji z mikroorganizmami i minerałami*.
Oprócz kompostu i nawozów organicznych idealne okazały się włókna drzewne, również mające właściwości zbliżone do torfu. Powstają one zazwyczaj ze zrębków drzew iglastych w innowacyjnym, termiczno-mechanicznym procesie technologicznym. Jest to materiał szybkoodnawialny i ekologiczny w uprawie. Oczywiście włókna drzewne nie zastąpią w 100% torfu, ale dodane w odpowiednich proporcjach poprawiają bardzo znacząco jakość podłoża.
Najważniejsze zalety włókien drzewnych, odpowiadające w dużej mierze właściwościom torfu to: jednorodność i brak zanieczyszczeń, statyczna struktura, obszerna pojemność powietrzna, optymalna przepuszczalność wody oraz brak zasolenia.
Innymi słowy włókna drzewne w podłożu to:
- dogodne warunki do rozwoju bryły korzeniowej,
- znaczna poprawa właściwości i struktury gleby,
- utrudniony rozwój chwastów,
- zapobieganie wysychaniu gleby i przemarzaniu roślin.
Trzecim, ważnym składnikiem struktury typowego podłoża beztorfowego są chipsy kokosowe, które już od dawna stosuje się w uprawie roślin doniczkowych, na przykład storczyków lub jako drenaż do doniczek. Są to po prostu zrębki łupin orzecha kokosowego (produkowane w różnych rozmiarach, frakcje mają wymiary zwykle od 6 do 25 mm), poprawiające warunki powietrzno-wodne w podłożu.
Co jeszcze zawiera ziemia beztorfowa?
Dodatkową zaletą ziemi bez torfu jest uzupełnienie jej trzech głównych składników (kompostu, włókien drzewnych i chipsów kokosowych) odpowiednio dobranymi, łatwo przyswajalnymi nawozami, nawilżaczami i materiałami magazynującymi i buforującymi, na przykład glinkami.
Ziemia beztorfowa jest już szeroko stosowana i popularna w wielu krajach Europy Zachodniej: w Anglii, Niemczech czy Szwajcarii. W Polsce ziemia ogrodowa bez torfu oferowana jest przez wiodące firmy zajmujące się produkcją podłoży i można ją kupić zarówno w sklepach ogrodniczych online, jak i stacjonarnie.
*Aktualizacja 15 marca 2023 roku