Kalendarz wysiewu warzyw. Rozsada warzyw i wysiew do gruntu

Każdy ogrodnik pragnie, aby zebrane przez niego plony były jak największe. Aby osiągnąć ten cel, dobrze jest wiedzieć, nie tylko jak pielęgnować rośliny w ogrodzie, ale też kiedy siać lub sadzić różne warzywa. Dużą pomocą w tym aspekcie może okazać się kalendarz ogrodnika. Korzystanie z niego usprawni pracę, zwłaszcza gdy w ogrodzie występuje wiele różnych gatunków i trudno jest zapamiętać wszystkie terminy siewu warzyw. Tym bardziej, że różnią się one nie tylko ze względu na gatunek uprawy czy upodobania roślin co do temperatury czy nasłonecznienia. Ważne jest również to w jaki sposób je wysiewamy – bezpośrednio do gruntu czy z rozsady.

W artykule sugerujemy, kiedy sadzić warzywa w ogrodzie – zarówno w przypadku od tego rozsady, uprawy pod osłonami czy siew wprost do gruntu.

Kalendarz ogrodowy – ważne terminy wysiewu warzyw

Przed zaopatrzeniem się w warto wiedzieć, do czego on służy. Jest to przede wszystkim prosty sposób na zaplanowanie odpowiednich terminów siewu warzyw w ogrodzie. Sprawdzi się zwłaszcza u osób, które uprawiają różnego rodzaju rośliny.

Kalendarz ogrodowy zawiera różne informacje, przede wszystkim terminy wysiewu warzyw, które rozpisywane są na konkretne miesiące. Zazwyczaj nie ma w nim konkretnego dnia siewu, jeśli już niektóre kalendarze ogrodnicze zawierają informację, w jakiej części miesiąca należy sadzić warzywa. Dzięki takim wskazówkom możemy termin ten bezproblemowo określić.

Najważniejsze informacje dotyczące rozsad warzyw gruntowych

Przygotowujemy sadzonki warzyw, które są głównie roślinami ciepłolubnymi, czyli takie, które do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebują wysokiej temperatury i dużej ilości słońca.. Nasz klimat jest dla nich nieodpowiedni – jest za zimno, a sezon wegetacyjny trwa krótko.

Są to bakłażany, pomidory i paprykę, a także owoce – arbuzy i melony. Rozsadę warto również przygotować do warzyw o bardzo długim okresie kiełkowania, takich jak karczochy, seler czy szpinak nowozelandzki.

Wczesne wysiewanie nasion w odpowiednich warunkach koniecznie jest również dla warzyw, które po wykiełkowaniu rosną bardzo powoli. Należą do nich np. brokuły, kalafiory, kalarepa, kapusta biała i czerwona. Rozsadę można także przygotować w celu uzyskania wcześniejszych plonów warzyw – postępujemy tak  m.in. z sałatami.

Co ciekawe, są takie warzywa, które można uprawiać zarówno z rozsady, jak i wprost z gruntu. Należą do nich: dynie, cebule, cuknie, kabaczki, ogórki, patisony, pory oraz sałaty. Bezpośrednio do gruntu wysiewamy za to nasiona warzyw bobu, buraków ćwikłowych, fasoli, grochu, marchwi, pietruszki, rzepy, rzodkiewki.

Jak zrobić rozsadę warzyw?

Samodzielne przygotowanie rozsady to jeden z najbardziej ekonomicznych sposobów pozyskania własnych roślin do uprawy i co ważniejsze – jest proste.

Przede wszystkim należy zacząć od zaplanowania miejsca, gdzie umieścić u. Ważne jest to ile mamy miejsca i jakie warzywa będziemy hodować. Następnie przechodzimy do zakupu nasion i wszystkich potrzebnych akcesoriów oraz komponentów. Podpowiadamy, o czym należy pamiętać przy rozsadzie warzyw. 

Dla ułatwienia, to jak zrobić rozsadę warzyw przedstawimy w 6 krokach.

Krok 1. Wybór pojemników

Do produkcji rozsady mogą służyć doniczki czy skrzynki plastikowe lub torfowe Zaletą tych ostatnich jest możliwość umieszczenia ich w gruncie razem z rośliną, po czym doniczka rozpuszcza się. Doniczki torfowe są czyste, lekkie i łatwe w użyciu, w pełni organiczne, biodegradowlane, a co za tym idzie przyjazne dla środowiska. Rośliny z takich doniczek wsadzamy bezpośrednio do ziemi. W ten sposób nie tylko ułatwiamy sobie pracę, ale zabezpieczamy również rośliny przed ewentualnym uszkodzeniem korzeni i stresem spowodowanym przenosinami.

Krok 2. Wybór podłoża

Bardzo ważnym aspektem w rozsadzie roślin jest jakość używanego podłoża. Odpowiednia ziemia do wysiewu to dobrze rozwinięty system korzeniowy sadzonki oraz jej części nadziemnej, a tym samym – prawidłowy wzrost podczas całego okresu produkcji. Najlepiej stosować ziemię próchniczą, lekką, pulchną, z dodatkiem torfu i piasku. W sklepach ogrodowych możemy zakupić również specjalne podłoże do produkcji rozsady warzyw. Nie ma potrzeby dodawać nawozu do takiego podłoża, gdyż z reguły posiada ono wystarczającą ilość składników pokarmowych dla młodych roślin.

Krok 3. Odpowiednie stanowisko

Pojemniki z nasionami powinny stać w miejscu umiarkowanie ciepłym i bardzo jasnym zwłaszcza, gdy wyrastają pierwsze rośliny. Niewielka ilość światła w czasie wzrostu skutkuje zbyt dużym rozrostem roślin, które ze względu na takie wybujanie stają się wiotkie i osłabione. Pojemniki z rozsadą najlepiej ustawić na południowym lub południo-zachodnim parapecie, pod którym nie ma kaloryfera.

Krok 4. Zabiegi pielęgnacyjne

Ważne zabiegi pielęgnacyjne po wysiewie takie jak podlewanie – nawet przy pomocy wygodnego opryskiwacza – powinniśmy  wykonywać ostrożne. Trzeba uważać, aby nie wypłukać drobnych nasion i nie doprowadzić do nadmiernego zalania podłoża, ponieważ nasiona mogą zgnić. Gdy pojawią się pierwsze listki, trzeba unikać ich zamoczenia, gdyż przy słonecznej pogodzie mogą ulec poparzeniu. Rośliny należy podlewać regularnie, po lekkim przesuszeniu wierzchniej warstwy podłoża.

Krok 5. Pikowanie

Pikowanie wzmacnia rośliny, ponieważ pobudza do silniejszego wzrostu korzeni uszkodzonych w trakcie przesadzania. Jest to kolejny etap rozsady, polegający na rozdzieleniu rosnących razem siewek i przesadzeniu ich do większych, pojedynczych doniczek.  Aby nie uszkodzić delikatnych korzeni, warto użyć specjalnego szpikulca – jest to ręczne narzędzie ogrodnicze do sadzenia sadzonek, którym wystarczy zrobić wgłębienia w podłożu. Następnie wystarczy tylko umieścić w nich młode roślinki. Pikowanie przeprowadza się w przypadku pomidorów, papryki, kapusty, kalafiorów, selerów, sałaty. Po przesadzeniu sadzonek należy obficie podlać.

Krok 6. Hartowanie rozsady

Prawidłowe hartowanie rozsady roślin polega na jej codziennym wystawianiu przy uchylonym oknie, a w kolejnych dniach – na zewnątrz, stopniowo wydłużając czas jej pobytu na świeżym powietrzu. Dzięki temu rozsada przyzwyczaja się do zmiany temperatury i promieni słonecznych, a tym samym łatwiej zakorzeni się w gruncie.

 

       Kalendarz wysiewu warzyw na rozsadę i sadzenia do gruntu - tabela

Warzywo	Termin siewu nasion na rozsadę	Termin wysadzenia rozsady do ogrodu
Arbuz	IV	koniec V
Bakłażan	III-IV	V-VI
Bób	II-III	IV
Brokuł	III-VI	IV-VII
Brukiew	IV	VI
Cebula zwyczajna	II-III	IV
Cebula siedmiolatka	IV	V-VI
Cebula szalotka - nasiona	III-IV	V
Dynia	IV	koniec V
Endywia	VI	VII
Jarmuż	IV-V	V-VI
Kabaczek	koniec IV	połowa V
Kalarepa	II-III, IV	IV-V, VII
Kalafior	II-VII	III-VII
Kapusta głowiasta	II-VII	III-VI
Kapusta brukselka	IV	V-VI
Kapusta pekińska	III-VIII	IV-VIII
Kapusta chińska	III-IV, VII	koniec IV, koniec VII
Karczoch	II-III	koniec V
Kukurydza	IV	koniec V
Melon	IV	koniec V-VI
Miechunka pomidorowa	IV	V
Ogórek gruntowy	połowa IV	V
Papryka	III-IV	V-VI
Patison	IV	V
Pomidor gruntowy	III-IV	V-VI
Por	II-IV	IV-V
Rabarbar	III-VIII	V-IX
Sałata	II-III, VII-VIII	III-IV, VIII-IV
Seler korzeniowy i naciowy	III	V
Szczypiorek	I-III	IV

Terminy rozsad warzyw szklarniowych i gruntowych

Kolejność i terminy wysiewu roślin warzywnych zależy od ich upodobań i wymagań odnośnie temperatury. 

Na początku wysiewamy nasiona tych warzyw, których siewki są odporne na niskie temperatury. Należy bezwzględnie tego przestrzegać, ponieważ warzywa te źle znoszą późny siew – wydają mniejsze plony lub nie plonują wcale. Dłuższy dzień oraz wyższe temperatury powodują u nich wypuszczanie kwiatostanów, są też bardziej narażone na ataki szkodników.

W przypadku wczesnego siewu do gruntu, grządki okrywamy agrowłókniną wiosenną. W ten sposób nie tylko ochronimy siewki przed przymrozkami, nadmiernym słońcem, porywistym wiatrem, gradobiciem, ale też stworzymy im optymalne warunki do wegetacji.

Warto wiedzieć! Niektóre warzywa mają krótki okres wegetacyjny i wytrzymują zimną pogodę, więc można je wysiewać wiosną i jesienią, a tym samym zapewnić nieprzerwane zbiory. Dotyczy to zarówno warzyw nasiennych – z rozsady, jak i sadzonych do gruntu, np.: sałaty, rzodkiewki, szpinaku.

Kiedy uprawiać warzywa w tunelu foliowym?

Kolejność uprawy warzyw w tunelu foliowym jest bardzo ważna, ponieważ powierzchnia pod namiotem jest stosunkowo niewielka. Przestrzeganie odpowiedniego schematu sadzenia i zbiorów zaowocuje obfitym plonem przez niemal cały rok. Od wiosny do jesieni powinniśmy spokojnie zdążyć przeprowadzić pełny cykl uprawy dwóch gatunków warzyw. Na przykład w miejsce po zebranych rzodkiewkach, koprze czy szpinaku, możemy zasadzić ciepłolubne pomidory lub ogórki.

Dzięki tunelom foliowym, sezon wegetacyjny roślin wydłuża się, więc dłużej możemy cieszyć się dorodnymi i pysznymi warzywami z własnego ogródka.

Tunele foliowe stwarzają idealne warunki do uprawy ciepłolubnych warzyw wymagających umiarkowanych temperatur: pomidorów, papryki, ogórków, dyni, fasoli, marchwi, pietruszki, grochu, rzodkiewki, sałaty i kapusty. Tunele ogrodowe pozwalają stworzyć odpowiedni mikroklimat, który w naturalny sposób stymuluje wzrost roślin i chroni je przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych, w tym chłodniejszej temperatury.

Wysiew warzyw do gruntu

Siew nasion warzyw do gruntu jest tak samo ważny, jak proces ich sadzenia z rozsady lub pod osłonami. Jest powiązane z tym, że każda roślina zachowuje się inaczej podczas sadzenia. Dla niektórych bardziej odpowiednie są chłodniejsze dni, a niektóre powinny być sadzone, gdy na zewnątrz jest już ciepło.

Warzywa z rozsady przenosimy do gruntu dopiero w drugiej połowie maja, kiedy to przygruntowe przymrozki są mało prawdopodobne. Rośliny wkładamy do ziemi w odpowiednich odstępach (zgodnie z zaleceniami na opakowaniach nasion). Sadzonki nie powinny być umieszczone zbyt blisko, ponieważ sprzyja to chorobom i zmniejsza plon – powinny konkurować ze sobą o wodę i składniki odżywcze. Świeżo posadzone rośliny przez pierwsze kilka dni podlewamy, aby podłoże było stale lekko wilgotne.

Podsumowanie: kiedy sadzić warzywa w ogródku?

Wysiew warzyw do gruntu podobnie jak rozsadę, należy przeprowadzić zgodnie z harmonogramem. W ustaleniu terminu wysiewu i sadzenia warzyw wprost do gruntu lub z rozsady możemy wspomóc się specjalnymi kalendarzami i poradnikami będącymi bardzo przejrzystym źródłem informacji na temat ogrodnictwa.  Takie wskazówki są istotne w sytuacji kiedy sadzić warzywa w ogródku chcemy różne gatunki roślin. Ponadto, z kalendarzem ogrodowym nie zapomnimy o najważniejszych czynnościach dotyczących prac w naszym ogrodzie.

---

* Podane w tabeli terminy siewu warzyw mają charakter orientacyjny i mogą się nieco różnić, w zależności od odmiany danego warzywa.