Wiosenne przycinanie drzew i krzewów owocowych to istotny zabieg pielęgnacyjny, wpływający na ich wygląd, zdrowotność i kwitnienie. Do tej czynności najlepiej przystąpić, gdy rośliny są jeszcze w okresie zimowego spoczynku. Na przełomie lutego i marca, zanim jeszcze w tkankach drzew i krzewów zaczną płynąć życiodajne soki, należy wyciąć lub skrócić co jest niezbędne do pięknego rozrostu i odmłodzenia roślin.
Dlaczego wiosenne cięcie krzewów owocowych jest ważne?
Niektóre drzewa i krzewy zachowują piękny kształt bez konieczności naszej ingerencji. Są to jednak wyjątki, ponieważ większość rośnie nieproporcjonalnie, rozrasta się w ogrodach. Jedynym sposobem, aby temu zapobiec, jest ich przycinanie.
W przypadku niektórych gatunków ozdobnych i owocowych cięcie zimowe jest korzystniejsze niż wczesnowiosenne. Dzięki temu zapobiegamy wyciekaniu żywicy z ran sosny czy świerka, soku z orzecha, brzozy i winorośli. Te drzewa, które są przycięte zbyt późno, długo „płaczą”.
Zaletą rozpoczęcia przycinania drzew i krzewów w tym czasie jest również uniknięcie nawału wiosennych prac ogrodowych. Plusem jest również to, że gdy na gałęziach nie ma liści, łatwiej jest nam ocenić, które gałęzie nadają się do usunięcia, a które lepiej zostawić, aby utrzymać drzewo w dobrym stanie.
Kiedy przycinać drzewka owocowe na wiosnę?
Najlepiej prześwietlać rośliny zanim jeszcze ukażą się liście. Jeśli nie ma dużych mrozów, przycinanie drzew i krzewów możemy przeprowadzać w styczniu i lutym. Gdy zima trzyma, lepiej wstrzymajmy się do czasu, gdy mróz zelżeje. Odpowiednim terminem na wszelkie zabiegi są dni bez deszczu, z temperaturą powyżej zera. Zbyt późne cięcie osłabia roślinę i spowalnia jej rozwój.
Jeśli jednak przegapiliśmy luty lub marcowy termin przycinania drzew i krzewów, niekoniecznie będzie błędem, jeśli zabierzemy się do tego później. W myśl zasady, że lepiej późno niż wcale, kilka gałęzi możemy wyciąć nawet latem ;) Nie możemy jednak takiego późnego terminu za normę (w przypadku większości roślin).
Ważne! Cięcie przeprowadzamy w dni słoneczne i suche, gdy temperatura jest powyżej 0'C. Bezpośrednio po cięciu smarujemy rany maścią ochronną, która zapobiegnie wniknięciu chorób w poranione miejsca! |
Jak przycinać drzewa owocowe na wiosnę?
Jeśli myślicie, że cięcie roślin jest czasochłonne, to… macie rację. Wszystko dlatego, że generalna zasada brzmi: lepiej uciąć mniej niż więcej. Większość czasu zajmuje więc przyglądanie się roślinie, a tylko ¼ pracy polega na usuwaniu pędów czy gałęzi. Warto czasem odgiąć gałąź i popatrzeć, jak roślina będzie wyglądała bez niej. Jeśli źle – lepiej zrezygnować.
Przystępując do przycinania drzew i krzewów, powinniśmy wiedzieć, jaki efekt chcemy uzyskać. Sekatorem możemy nie tylko przerzedzić, ale i ładnie uformować albo nadawać roślinie naturalny wygląd. Przyda się więc wyobraźnia przestrzenna ;)
Dobra wiadomość dla początkujących! Bardzo trudno uśmiercić roślinę złym cięciem. Większość gatunków (zwłaszcza liściastych) dobrze znosi nawet zbyt intensywne i nieumiejętne przycinanie. Przez jakiś czas rośliny mogą oczywiście źle wyglądać, ale nowe przyrosty rychło zasłonią to, co popsuliśmy. |
Zabieg cięcia przeprowadzamy w dniu z temperaturą dodatnią. Pojedyncze cienkie gałęzie przycinamy 0,5-1 cm nad pąkiem, grubsze zaś kilka centymetrów nad bocznym odrostem. Powierzchnia cięcia powinna być lekko ukośna (aby woda spływała z rany na zewnątrz), a także gładka (dlatego pracujemy ostrymi narzędziami).
Do miejsc trudno dostępnych możemy się dostać za pomocą sekatora dwuręcznego lub tzw. żyrafy (sekatora na wysięgniku). W razie potrzeby ( i pod warunkiem, że czujemy się na siłach) przystawiamy drabinę albo wzywamy ekipę specjalistów wyposażoną w sprzęt do pracy na wysokościach.
W celu ochrony drzewa przed zakażeniem grzybiczym lub bakteryjnym, zranione miejsca smarujemy maścią ogrodniczą. Mocne cięcie lepiej rozłożyć na 2-3 lata żeby drzewo nie wypuszczało za dużo „wilków”.
Jakie drzewa przycinamy na wiosnę?
Drzewa owocowePierwsze cięcie wykonujemy na przełomie lutego i marca, ponieważ wtedy drzewa nie wykazują żadnych funkcji życiowych – są w stanie spoczynku. Zabieg przycinania nie wywoła więc niekorzystnych zmian w ich funkcjonowaniu. Wręcz przeciwnie – na wiosnę zaczną nie tylko intensywniej rosnąć, ale i wypuszczać nowe liście i pędy. W pierwszej kolejności przycinamy jabłonie, grusze i śliwy, a nieco później brzoskwinie i nektaryny (te gatunki są mniej odporne na przymrozki). |
Drzewa iglasteMożna je przycinać o każdej porze roku, ale nie wszystkie gatunki się do tego nadają. I tak na przykład:
|
Drzewa ozdobnePrzycinamy okazjonalnie i gdy sytuacja tego wymaga. Na przykład, gdy gałęzie wychodzą na ścieżkę albo krzyżują się i ocierają o siebie. Czasem ze względów bezpieczeństwa, obniżamy wysokość całego drzewa. Niekiedy też korygujemy pokrój nadanej wcześniej formie. Regulujemy korony starych jabłoni ozdobnych oraz wierzb o zwisającym pokroju. Z kolei magnolie i kasztany nie lubią przycinania i mają naturalnie piękny kształt, który nie wymaga korekty. Ładny pokrój mają też lipy, jednak w przeciwieństwie do wcześniej wymienionych – dobrze znoszą strzyżenie, nawet intensywnie. Grube gałęzie drzew skracamy kilka centymetrów nad bocznym odgałęzieniem – odcięcie w przypadkowym miejscu powoduje, że znaczna część konaru usycha. |
Krzewy owocoweDzięki formowaniu, rośliny te obficiej kwitną i owocują. Przycinamy je w lutym lub na początku marca. Pędy krzewów sadzonych jesienią, skracamy dosyć mocno – tak, żeby się zbytnio nie rozkrzewiły. Starsze okazy prześwietlamy, by dojrzewającym owocom zapewnić lepszy dostęp światła. Ponadto, usuwamy suche, chore i cienkie gałęzie. Poszczególne gatunki krzewów tnie się na różne sposoby, zależnie od charakteru ich wzrostu i miejsca zawiązywania się pąków kwiatowych. |
Krzewy ozdobnePrzycinamy je, zanim na ich gałęziach rozwiną się liście. Wysokość cięcia zależy od celu, jaki chcemy osiągnąć. Pędy świeżo posadzonych, niedużych krzewów przycinamy do wysokości ok. 20 cm tak, aby się ładnie rozkrzewiły. Gatunkom kwitnącym latem skracamy gałęzie od 1/3 do 1/2 długości, by skłonić je do obfitszego kwitnienia (rośliny te utworzą pąki kwiatowe na pędach, które dopiero wyrosną). Jedynie budleję przycinamy mocniej – jej pędy niemal co roku częściowo przemarzają. Każdej wiosny strzyżemy okazy uformowane na kształt kuli lub stożka (np. z ligustru, bukszpanu czy gatunków iglastych). Przycinamy wówczas wszystkie gałązki wystające poza kontur "rzeźby". |
Podsumowanie
Niektóre wiosenne prace w ogrodzie wykonujemy już w lutym. Gdy pogoda sprzyja, jest sucho i nie ma dużego mrozu, możemy rozpocząć cięcie większości drzew i krzewów – zarówno owocowych i ozdobnych. Usuwamy wszystkie pędy oraz suche, nadłamane, krzyżujące się i porażone gałęzie. Przeprowadzamy również cięcie korygujące sylwetkę rośliny oraz usuwamy pędy, które wychodzą na teren sąsiadów czy drogę.