Wiosenne prace w ogrodzie

Przegląd narzędzi ogrodniczych oraz nawozów i nasion

Pierwszym krokiem jest dokładne sprawdzenie stanu narzędzi ogrodowych, zarówno ręcznych, jak i elektrycznych. Niezbędne jest ich odpowiednie naostrzenie, naoliwienie oraz ewentualna naprawa. Ponadto, należy wykonać przegląd środków ochrony roślin, nawozów i nasion, uzupełniając braki i pozbywając się przeterminowanych produktów zgodnie z przepisami. Jest to też dobry czas na planowanie. 

Prace porządkowe w ogrodzie na wiosnę 

Zanim zazielenią się pierwsze pędy, warto zadbać o ogólne porządki w ogrodzie, w tym o grabienie liści, naprawę ogrodzeń czy uzupełnianie ubytków w chodnikach. To również dobry moment na usunięcie z drzew zaschniętych owoców i usunięcie wszelkich zniszczonych i uszkodzonych części roślin, które mogą być źródłem chorób. 

Przygotowanie gleby

Przedwiośnie to najlepszy czas na przygotowanie gleby pod uprawy warzywne i kwiatowe. Po zimie ziemia bywa zbita, dlatego warto ją dokładnie przekopać, zapewniając lepszą wentylację i drenaż. Po usunięciu chwastów, warto ziemię przegrabić. Można ją wzbogacić kompostem, obornikiem, torfem lub piaskiem, a także dostosować kwasowość poprzez dodanie wapna ogrodowego. Odpowiednie podłoże jest ważne dla prawidłowego wzrostu wszystkich roślin i warzyw, dlatego należy sprawdzić ph ziemi w ogrodzie, a na podstawie otrzymanego wyniku dostosować właściwe działania. 

Bielenie drzew

Co prawda najlepszym terminem do bielenia drzewek jest późna jesień, jeśli jednak nie zrobiliśmy tego wcześniej, to najpóźniej w lutym możemy nadal to zrobić. Ma to na celu ochronę przed uszkodzeniami i chorobami grzybowymi, a także zapobieganie pękaniu kory pod wpływem intensywnego słońca i zmian temperatury.  

Sprawdzenie stanu cebul, bulw i kłączy 

Pierwsze prace na wiosnę obejmują również sprawdzenie stanu przechowywanych przez zimę cebul i bulw roślin ozdobnych, eliminując te, które wykazują oznaki chorób lub szkodników, a zdrowe egzemplarze zabezpieczyć odpowiednimi preparatami. Cenne wskazówki odnośnie bylin przeczytasz w artykule: Rośliny wieloletnie do ogrodu – pielęgnacja wiosną.

Przycinanie krzewów i drzew owocowych

Do mniej więcej połowy marca mamy czas na wiosenne przycinanie drzew i krzewów owocowych, które pozwala na usunięcie uszkodzonych lub chorobowo zmienionych gałęzi, a także na takie uformowanie korony, aby wpuścić światło do ich wnętrza. Rany po usuniętych gałęziach warto zabezpieczyć, smarując je maścią ogrodniczą. 

Roślin nie przycinamy w czasie mrozów lub długotrwałych opadów. Unikamy też przycinania drzew, które po zabiegu wiosennym będą bardzo obficie tracić soki roślinne (są to klon, grab czy brzoza). Pamiętajmy o tym, że każde drzewo czy krzew wymaga trochę innego cięcia, co szczegółowo opisaliśmy w artykule: Sposoby przycinania drzew i krzewów owocowych.

Opryski drzew przeciw chorobom grzybowym

Wczesne prace wiosenne w ogrodzie to również wykonanie oprysków drzew i krzewów owocowych w celu zapobiegania chorobom grzybowym. Regularne stosowanie odpowiednich środków pozwala na utrzymanie roślin w dobrym stanie zdrowotnym i zapewnia obfite plonowanie.

Pierwsze wiosenne kwiaty ogrodowe

Bratki doskonale nadają się na pierwsze wiosenne kwiaty w ogrodzie, a także do ożywienia rabat w ogrodzie. Sadzimy je kiedy podłoże nie jest zamarznięte. 

Wysiewanie nasion

Na początku marca wysiewamy nasiona roślin jednorocznych i wczesnych warzyw (m.in. sałatę, rzodkiew, koper i marchew) do doniczek produkcyjnych, tuneli foliowych i inspektów. Sprawdź: Jak przygotować inspekt ogrodowy i tunel foliowy?

Dodatkowo, w ogrodzie możemy siać warzywa odporniejsze na zimno, takie jak rzodkiewka, koper, cebula i groch, zabezpieczając je włókniną. Ze względu na to, że terminy siewu mogą się różnić w zależności od sadzonego gatunku, najlepiej wspomóc się kalendarzem wysiewu warzyw. Dowiemy się z niego co sadzić na wiosnę i kiedy dokładnie należy to zrobić. 

Pielęgnacja róż wczesną wiosną

Kiedy nadejdzie wiosna, rozpoczynamy sadzenie i pielęgnację róż. Wycinamy uszkodzone pędy i skracamy o 1/3 stare pędy, szczególnie u odmian wielkokwiatowych, usuwając również słabe i rosnące w niewłaściwym kierunku. Po posadzeniu róże nawieźć należy obornikiem i wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi, a także ściółkować.

Wysiewanie nasion na rozsadę

W połowie marca rozpoczynamy wysiewanie nasion warzyw na rozsadę, takich jak pomidory, por i bakłażany oraz nasion roślin jednorocznych, np. lobelia, szałwia, tunbergia. 

Przesadzanie roślin doniczkowych

Wczesną wiosną przesadzamy rośliny doniczkowe do większych pojemników. Dodatkowo możemy je zasilić nawozem.

Rozmnażanie bylin

Niektóre byliny rosnące na rabatach, takie jak złocienie, omiegi, ostróżki, rudbekie, liliowce, rozchodniki czy funkie, można rozmnożyć przez podział kęp. 

Przygotowanie trawnika do wiosny

Pod koniec marca warto postawić na pierwsze prace przy trawniku na wiosnę. Głównie są to prace porządkowe, mające na celu regenerację trawnika po zimie, takie jak wygrzebanie filcu, wertykulacja i zwałowanie trawnika. 

Usuwanie okryć zimowych

W połowie marca usuwamy osłony i rozgarniamy kopczyki, które zimą chroniły krzewy ogrodowe przed mrozem, warto jednak mieć je pod ręką na wypadek nawrotu przymrozków. Ewentualnie możemy zamienić je na wiosenne okrycia roślin.

Pielęgnacja trawnika

Systematyczne prace pielęgnacyjne trawnika na wiosnę to podstawa, jeśli chcemy pochwalić się piękną murawą przez cały sezon. 

Wykonujemy nawożenie i przygotowanie do pierwszego koszenia, które pomaga w prawidłowym krzewieniu darni. Koszenie powinno być wykonywane cotygodniowo na wysokość nie mniejszą niż 3,5 cm w bezdeszczowe dni. 

W przypadku pojawienia się mchu, warto przeprowadzić piaskowanie trawnika, co poprawia przepuszczalność podłoża. 

W drugim roku od założenia trawnika, możemy zastosować oprysk herbicydem, aby oczyścić go z chwastów.

Pielęgnacja roślin domowych

Regularnie podlewamy i nawozimy rośliny domowe, które intensywnie rosną w tym okresie. Możemy również je podzielić i przesadzać.

Jak dokładnie zadbać o kwiaty doniczkowe? Sprawdź w artykule: Wiosenna pielęgnacja roślin doniczkowych

Pielęgnacja krzewów

Aby zapewnić krzewom odpowiednie warunki wzrostu, ściółkujemy glebę pod nimi. Warstwa ściółki o grubości 5 cm pomoże ograniczyć parowanie wody z gleby i rozwój chwastów. 

Przycinamy też krzewy, które kwitły na zeszłorocznych pędach, przed wypuszczeniem liści, aby pobudzić rośliny do wypuszczania nowych pędów. 

Pielęgnacja i sadzenie roślin ozdobnych 

Zajmujemy się ozdobnymi roślinami jednorocznymi, sadząc na miejsce stałe te odporne na chłód, a w szklarni te bardziej wrażliwe. Wysiewamy rośliny jednoroczne oraz sadzimy byliny, szczególnie te kwitnące latem i jesienią.

Formowanie i pielęgnacja żywopłotów

Prace w ogródku na wiosnę obejmują również pielęgnację żywopłotów. Wczesną wiosną możemy wykonać cięcie sanitarne żywopłotu. Chodzi o całkowite usunięcie pędów uszkodzonych, złamanych, chorych i przemarzniętych. Następnie i w razie potrzeby lekko je przycinamy. Jest to cięcie regulujące, które  ma na celu ograniczenie nadmiernego rozrastania się krzewów i nadanie im foremnego kształtu. Zabieg ten pobudzi je do kwitnienia w latach następnych. Więcej o tym w artykule o cięciu i pielęgnacji żywopłotu. Systematycznie podlewamy i nawozimy żywopłoty, stosując nawozy długo działające, stopniowo uwalniające składniki.

Odchwaszczanie i ściółkowanie rabat

Regularnie usuwamy chwasty z rabat, aby zapobiegać ich rozsiewaniu oraz ściółkujemy glebę w ogrodzie przy użyciu naturalnych materiałów np. kory. Możemy również wspomóc się specjalną agrowłókninę ściółkującą, która chroni rośliny przed chwastami i szkodnikami. Jaki kolor agrowłókniny ściółkującej wybrać? W zależności od koloru: brązowego, czarnego czy zielonego, będzie miała ona inne właściwości.

Pielęgnacja trawnika

Regularnie podlewamy trawnik - najlepiej rozproszonym strumieniem wczesnym rankiem lub wieczorem.

Blady, żółtawy kolor trawnika może oznaczać braki w nawożeniu. W takim przypadku stosujemy nawóz wieloskładnikowy oraz preparat przeciw żółknięciu. Nie przesadzajmy z ilością, nadmiar nawożenia prowadzi do pasowego zasychania trawy. 

W okresie intensywnego wzrostu trawy kosimy ją raz w tygodniu. W trakcie suszy lepiej jednak powstrzymać się od cięcia trawy lub zdecydowanie zwiększyć jej wysokość. Nisko skoszona darń łatwo wysycha.

Wysiewanie i sadzenie kwiatów

Po ostatnich wiosennych przymrozkach, do gruntu wysiewamy nasiona kwiatów jednorocznych takie jak aksamitki, nasturcje, fasolę wielkokwiatową, dimorfotekę, szarłaty, wilce, dalie, pacioreczniki, mieczyki, begonie oraz inne kwiaty wrażliwe na mróz. Balkony i tarasy dekorujemy pelargoniami, surfiniami i innymi kwiatami. 

Na rozsadniku siejemy kwiaty dwuletnie, takie jak stokrotki, niezapominajki, bratki, goździki brodate, malwy, dzwonki, naparstnice.

Dekoracja ogrodu, balkonu i tarasu

Wynosimy na balkon, taras lub do ogrodu, rośliny, które zimowały w doniczkach i skrzynkach (oleandry, wawrzyny, bugenwille) oraz inne rośliny wrażliwe na zimno. Stopniowo przyzwyczajamy je do zewnętrznych warunków pogodowych. Wdrażamy też nawożenie roślin balkonowych – podlewając je wodą z nawozem. 

Wysiew warzyw i ich pielęgnacja

Maj to prawdziwa wiosna w ogródku warzywnym. Możemy wysiewać bardzo wiele gatunków wprost do gruntu. Pamiętajmy, by sadzić je zgodnie z zasadami płodozmianu oraz uprawy współrzędnej. To w połączeniu z wiedzą kiedy co sadzić wiosną w ogrodzie gwarantuje obfite plony.

Ważne jest usuwanie bocznych pędów pomidora (tzw. wilków), wyrastających w kątach liści. Jeśli tego nie zrobimy, pomidory szybko złapią chorobę grzybową. Większe krzaki należy przywiązać do palików. Pomidory są wymagające – o tajnikach ich uprawy przeczytasz we wpisie: Uprawa pomidorów w szklarni – zalety i wady. 

Podlewanie i nawożenie roślin

Rośliny teraz należy regularnie podlewać i dokarmiać. Odpowiednie wiosenne nawożenie roślin zapewnia im najlepsze warunki do rozwoju. 

Usuwanie chwastów

Systematycznie plewimy grządki. Chwasty usuwamy, wyrywając je dokładnie z korzeniami. Pod żadnym pozorem nie wrzucamy ich do kompostownika!

Zwalczanie szkodników 

Śledzimy obecność szkodników na różnych roślinach, jak jabłkóweczka, mszyce czy śliwkóweczka.

Wykorzystujemy różne metody kontroli i zwalczania, w tym naturalne preparaty, pułapki feromonowe oraz dedykowane środki.

W przypadku drzew owocowych, stosujemy pułapki na pniach, aby ograniczyć liczebność szkodników.