Własny ogród warzywny to marzenie wielu osób. Nic dziwnego, tym bardziej, że już sama świadomość tego, że w każdej chwili można udać się do przydomowego ogródka po samodzielnie posiane, ekologiczne warzywa jest bezcenna. Jakie warzywa można sadzić obok siebie? Na czym polega dobre sąsiedztwo warzyw? Czym jest uprawa współrzędna roślin? Poznaj zasady wysiewu warzyw i ciesz się świeżymi plonami wprost z własnego ogrodu!
Uprawa współrzędna a sąsiedztwo roślin
Uprawa współrzędna warzyw to proces, który wymaga od każdego działkowicza dużej wiedzy i odpowiedniego doświadczenia. Opiera się na zależnościach między poszczególnymi gatunkami roślin, które uwarunkowane są przez ich potrzeby względem środowiska, takie jak np. poziom nasłonecznienia, niezbędny do ich prawidłowego wzrostu. Uprawa współrzędna, polega na sadzeniu kilku gatunków warzyw na jednej grządce, przy czym układ ten nie może być przypadkowy.
Zasady uprawy współrzędnej, związane są m.in. z właściwościami chemicznymi roślin, czyli tzw. allelopatią, ich okresem wegetacji, rodzajem systemu korzeniowego oraz charakterystyką wzrostu.
Uprawa współrzędna – korzyści
W praktyce, zastosowanie uprawy współrzędnej, pozwala zmniejszyć zmęczenie gleby oraz wypłukiwanie z niej cennych dla roślin składników odżywczych, a także pomaga zapobiec erozji ziemi. Dzięki tej metodzie uprawy, można ograniczyć, a niekiedy nawet zaprzestać stosowania środków chemicznych, zyskując w ten sposób smaczne, zdrowe i pełnowartościowe warzywa.
Dobre sąsiedztwo warzyw, przyczynia się także do zwabiania pożytecznych owadów, takich jak pszczoły. Już na etapie planowania przydomowego warzywniaka, warto więc zwrócić uwagę na to, jakie warzywa mogą rosnąć obok siebie i w jaki sposób oddziałują na ziemię. Aby uniknąć jej wyjałowienia, zaleca się regularne stosowanie płodozmianu.
Allelopatia a dobre sąsiedztwo warzyw
Allelopatia to wzajemne oddziaływanie roślin, które mogą wpływać na siebie w sposób pozytywny lub negatywny. Znajomość tych wpływów, można wykorzystać do podniesienia plonów lub ochrony roślin. Przede wszystkim, należy pamiętać o tym, że niedopuszczalne jest konkurowanie roślin o wodę, słońce czy składniki pokarmowe, gdyż sadzonki zaczną marnieć, a plony będą niższe. Warto więc zapoznać się z tabelą, prezentującą sąsiedztwo roślin oraz ich wzajemny wpływ na siebie, dzięki czemu zasiane lub posadzone warzywa, będą sobie pomagały we wzroście, jednocześnie odstraszając szkodniki czy zwiększając odporność na choroby.
Jakie warzywa mogą rosnąć obok siebie?
Wiedza na temat tego, jakie warzywa można sadzić obok siebie, pozwala osiągnąć wiele korzyści i wiąże się m.in. z naturalną ochroną upraw przed rozmaitymi zagrożeniami. Przykładowo, czosnek z uwagi na swój charakterystyczny i bardzo intensywny zapach, świetnie zabezpiecza rośliny przed szkodnikami. Dobrą ochronę sadzonek przed wiatrem zapewni fasola tyczna, natomiast skuteczną podporą dla fasoli może być zasadzona odpowiednio wcześniej kukurydza.
Sąsiedztwo warzyw – tabela
Inne przykłady wzajemnego oddziaływania na siebie poszczególnych warzyw, prezentuje poniższa tabela:
Korzystne sąsiedztwo z: |
Roślina |
Niekorzystne sąsiedztwo z: |
- |
Bób |
pomidory, seler |
brukselka, jarmuż, pietruszka, por, seler, cebula |
Brokuł |
- |
cebula, cukinia, kalarepa, koper, ogórek, pomidor, rzodkiewka, seler |
Burak |
gorczyca, fasola tyczna |
burak ćwikłowy, cukinia, cykoria, kalarepa, marchew, pasternak, pomidor, sałata |
Cebula |
fasola, groch |
cebula, kukurydza, pomidor, szpinak |
Cukinia |
- |
burak ćwikłowy, kalarepa, marchew, pomidor |
Cykoria |
- |
kukurydza, fasola |
Dynia |
- |
dynia, kukurydza, ogórek, seler, szpinak, ziemniak, pomidor |
Fasola |
buraki, kapustne, szczypior, cebula, |
burak ćwikłowy, cukinia, kapusta pekińska, kukurydza, marchew, ogórek, rzodkiew, szpinak |
Groch |
cebulowe |
kapustne, seler, fasola |
Kalafior |
pomidor, rzodkiew, marchew |
burak ćwikłowy, cebula, cykoria, fasola karłowa, groch, marchew, ogórek, pomidor, por, seler, szparag, ziemniak |
Kalarepa |
- |
burak, groch, jarmuż, marchew, pietruszka, sałata, seler |
Kapusta |
fasola, rzodkiew |
cebula, cykoria, czosnek, groch, kapusta pekińska, ogórek, por, seler, szpinak |
Marchew |
kapustne, ziemniak |
cebula, fasola, groch, koper, kukurydza, marchew, por, seler, szpinak |
Ogórek |
pomidor, ziemniak |
cebula, cukinia, cykoria, kalarepa, kapusta pekińska, pietruszka, rzepa, szpinak |
Pietruszka |
bób, ziemniak |
brokuł, burak, kalarepa, marchew, ogórek, pomidor, rzodkiew, szpinak |
Por |
- |
burak, groch, marchew, ogórek, pasternak, pomidor, por |
Rzodkiew |
kapustne |
brokuł, burak, groch, koper, ogórek, pasternak, por, rzepa |
Seler |
bób |
bób, brokuł, chrzan, fasola, koper, kukurydza, szpinak |
Ziemniak |
dynia, marchew, ogórek, pomidor |
Dobre sąsiedztwo warzyw – papryka i pietruszka
Jednym z najbardziej wymagających warzyw jest papryka i rukola. Należy pamiętać o tym, że papryka nie toleruje towarzystwa innych roślin poza wyjątkiem, jakim jest pietruszka. Należy również pamiętać o tym, aby nie sadzić obok niej takich warzyw jak ziemniaki, por czy bakłażan, głównie z uwagi na wspólne dla nich choroby.
W praktyce, jeszcze bardziej wymagającą rośliną jest rukola, którą najlepiej siać na osobnej grządce.
Złe sąsiedztwo warzyw
Pamiętając o przestrzeganiu zasad, związanych z dobrym sąsiedztwem warzyw, można skutecznie ograniczyć występowanie wielu chorób czy szkodników, a także wpłynąć na bujny wzrost roślin i poprawić ich plonowanie.
Zapamiętaj! Nigdy nie łącz warzyw:
|
Ignorując powyższe zasady, można doprowadzić do chorowania roślin, a także zahamowania ich wzrostu i rozwoju. Przykładowo, kapusta lub rzodkiewka posadzone obok pomidorów, znacznie opóźnią ich kwitnienie, zaś cebula ograniczy wzrost fasoli tycznej.